男子服刑期怀疑女友产子非亲生 警方帮其做鉴定服刑亲子鉴定
?лемд?к м?ра (а?ылш. World Heritage, фр. Patrimoine Mondial, ис. Patrimonio Mundial) — ЮНЕСКО тарапынан бек?т?лет?н, адамзат ?ш?н ерекше м?дени, тарихи немесе экологиялы? ма?ызы бар деп танылатын таби?и немесе адам ?олымен жасал?ан нысандар.
2012 жыл?ы жа?дайына с?йкес ?лемд?к м?ра т?з?м?нде — 962 нысан [1][2]. Соны? ?ш?нде 745 м?дени, 188 — таби?и ж?не 29 — аралас нысан бар[1].
?йымдастырылуы
[??деу?| ?айнарын ??деу]1972 жылы Б?? Б?л?м, ?ылым ж?не М?дениет ?йымы (ЮНЕСКО) д?ниеж?з?ндег? м?дени ж?не таби?и м?раларын ?ор?ау туралы ?арар ?абылдады ( 1975 ж. К?ш?не енген). КСРО б?л ?арарды 1988 жылы наурызды? 9 ратификациалады. 2010 жылы с?у?рде ?арарды 187 Б??-?а м?ше елдер ратификациала?ан, соны? ?ш?нде ?аза?станда бар.
Жыл сайын дерл?к ?лемд?к м?ра комитет? сессиясы ?т?п, онда ??лемд?к м?ра м?ртебес?н беру? с?ра?тары тал?ыланады (мысалы 2008 жылы Квебекте ?ткен 32-ш? сессиясында 19 м?дени ж?не 8 таби?и нысандар т?з?мге ?осылды. Сол с?тке с?йкес т?з?мде 145 елд?? 878 нысандары бол?ан: 679 — м?дени ескертк?штер, 174 — таби?и ж?не 25 — аралас типт?.)
??лемд?к м?ра м?ртебес?н??? келес? арты?шылы?тары бар (таби?и ескертк?штер ?ш?н):
- Ерекше таби?и кешенге ?осымша оны? б?регей кешен болып са?талып т?руына кеп?лд?к беред?.
- Ескертк?ш орналас?ан айма? пен оны? иелер?н?? абыройын арттырады.
- Сол т?з?мге енген нысандарды д?р?птеу ж?не соны? салдарынан баламалы таби?атты пайдалану ?рд?стер?н ?алыптастыру?а (?с?ресе, экологиялы? туризмд?) септ?г?н тиг?зед?.
- Ескертк?штерд? ?аржыландыру ма?ыздылы?ын орнатып, ?лемд?к м?ра ?орынан ?аражат б?луд? ?амтамасыз ету.
- Таби?и ескертк?штерд? б?ры??ай ба?ылап, тексер?п отыруды ?йымдастыру?а ы?пал етед?.
Ескертк?ш орналас?ан мемлекеттер сол ескертк?штерд? са?тау м?ндеттемес?н алады.
Нег?зг? т?з?м аясында ?лемд?к м?ра жо?алу ?ауп?ндег? ескертк?штер ?шк? т?з?м? бар. Б?л т?з?мге ?р т?рл? таби?и немесе адамдарды? себеб?нен ?ау?п т?н?п т?р?ан ескертк?штер уа?ытша к?ред?: ?арулы ?а?ты?ыстар мен со?ыстар, жер с?лк?н?с пен таби?и апаттар, ластану, браконьерл?к пен т?рт?пс?з ??рылыс салдары сия?ты. Т?з?мге к?рд? деген с?з олар?а ерекше назар аударып, ш??ыл шаралар ?стеу керект?г?н айтады.
2007 жылы Оманда?ы Аравия ориксы ?оры?ы (а? орикске ?з?л?сс?з а?шылы? пен ?оры? айма?ыны? тарылуынан) ж?не 2009 жылы Германия Дрездендег? Елб? алабы (м?дени ландшафтта?ы айма?та?ы толассыз салынып жат?ан жол ??рылысынан) ЮНЕСКО т?з?м?нне алынып тасталды.
Шарттары
[??деу?| ?айнарын ??деу]?лемд?к м?раны? нег?зг? ма?саты — ?з санатында?ы ерекше болы табылатын ескертк?штерд? д?р?птеу ж?не ?ор?ау. Осы ма?сатта объективт? болу ?ш?н ба?алау критерийлер? енг?з?лд?. Басында (1978 жылдан бер?) М?дени м?ра секертк?штер? ?ш?н критерий бол?ан — б?л т?з?мде алты шарт бол?ан. Содан ?р ??рлы? арасында баланс орнату ?ш?н таби?и объект?лерд? де ?осып, олар?а т?рт шарт енг?з?лд?. А?ыры, 2005 жылы барлы? критерийлер б?р?кт?р?лд?, енд? ?лемд?к м?раны? ?р объект?с? кем дегенде б?р шартты ?ана?аттандырады [3].
М?дени ?лшемшарттар
[??деу?| ?айнарын ??деу]- ?. Нысан адамзатты? данышпанны? б?ртума шы?армашылы?ы болып табылады.
- ??. Нысан адамзат ??ндылы?тарыны? сол заманда?ы немесе белг?л? б?р м?дени ке??ст?кте, с?улетте немесе технологияда, тере? монументт?к ?нерде, ?ала жобалары немесе ландшафт ?лг?лер?ндег? ?зара зор ?сер?н?? ку?гер? болып табылады.
- ???. Нысан ?л? ?м?р с?рет?н немесе жойылып кеткен м?дени д?ст?р немесе ?ркениет ?ш?н ерекше ма?ыз?а ие.
- ?V. Нысан адамзат тарихыны? ма?ызды д?у?р?н?? айры?ша ??рылымды?, с?улетт?к немесе технологиялы? ансамбл?н?? немесе ландшафтты? ?лг?с? болып табылады.
- V. Нысан адамзатты? д?ст?рл? ??рылысыны?, жерд? немесе те??зд? д?ст?рл? пайдалану ?рд?с?н?? айры?ша керемет ?лг?с?, оны? ?ст?не м?дениетт?к ?лг? немесе адамзатты? ?орша?ан ортамен ?атынасыны? ?лг?с? (?с?ресе б?л ?орша?ан орта кер? ?айтпайтын процестер себеб?нен ?те ?лс?реп т?рса) болып табылады.
- V?. Нысан т?келей немесе жанама т?рде о?и?амен немесе бар д?ст?рлермен, идеялармен, сен?мдермен, к?ркем немесе ?деби шы?армалар байланысты, ?р? айры?ша ?лемд?к ма?ыз?а ие. (ЮНЕСКО комитет? ойынша б?л шартты? та?ы б?р немесе б?рнеше шарттармен б?рге орындал?аны ж?н).
Таби?и ?лшемшарттар
[??деу?| ?айнарын ??деу]- V??. Нысан таби?и феномен немесе ерекше таби?и ?дем?л?к пен эстетикалы? ма?ыз?а ие ке??ст?к болып табылады.
- V???. Нысан жер тарихыны? нег?зг? кезе?дер?н?? айры?ша ?лг?с?, сонымен ?атар ?ткен ша?ты? ескертк?ш?, болып жат?ан жер бедер? дамуында?ы геологиялы? процестерд?? немесе геоморфты? немесе физиографиялы? ерекшел?ктерд?? нышаны болып табылады.
- ?X. Нысан ??рлы?ты?, т?щы су, жа?алы? ж?не те??зд?к экож?йелер мен жануарлар ?о?амдасты?тары эволюциясы мен дамуында?ы болып жат?ан экологиялы? немесе биологиялы? процестерд?? айры?ша ?лг?с? болып табылады.
- X. Нысан биологиялы? ?р-алуандылы?, соны? ?ш?нде ?ылым мен таби?атты ?ор?ау жа?ынан ал?анда ?лемд?к ма?ызы зор, жо?алып бара жат?ан т?рлерд?? е? ма?ызды немесе е? нег?зг? таби?и ?м?р с?ру ортасын ?амтиды.
?аза?станда?ы Юнеско ?лемд?к м?ра нысандары т?з?м?
[??деу?| ?айнарын ??деу]?лемд?к м?ра нысандар саны бойынша к?шбасшы елдер
|
Юнеско ?лемд?к м?ра т?з?м?нде ?аза?станны? 3 нысаны бар (2012 жыл?ы жа?дайы бойынша). Ек? нысан т?з?мге м?дени критерий бойынша е?г?з?лсе, б?реу? таби?и критерий бойынша ?л?ккен. Б?дан бас?а, 2012 жыл?ы жа?дайына с?йкес ?аза?стан территироиясында?ы 12 нысан ?лемд?к м?ра т?з?м?не ?м?ткер рет?нде т?ркелген.[4].
С?лтемелер
[??деу?| ?айнарын ??деу]- Конвенцию об охране подводного культурного наследия.
- Текст ?Конвенция об охране Всемирного культурного и природного наследия? (орыс.)
- ЮНЕСКО ?лемд?к м?ра торбет? (а?ыл.)
- ?Таби?и м?раны ?ор?ау? ?оры
- Объект?лер т?з?м? (а?ыл.)
- Энциклопедия ?Вокруг света?
Дерекк?здер
[??деу?| ?айнарын ??деу]- ↑ a b World Heritage List, UNESCO World Heritage Sites official sites. Дерекк?з ?атес?: Invalid
<ref>tag; name "list" defined multiple times with different content - ↑ Twenty-seven new sites inscribed, UNESCO World Heritage Sites official sites.
- ↑ Ресми торбет?ндег? критерийлер т?з?м? (а?ыл.)
- ↑ Tentative (а?ыл.). UNESCO World Heritage Centre. — ?аза?станда?ы Эннеско ?лемд?? м?ра нысандарына ?м?ткердер т?з?м?.. Басты дерекк?з?нен м?ра?аттал?ан 24 а?пан 2012. Тексер?лд?, 10 ?азан 2011.
| ||||||||